Atipik davranış, çocuğun gelişim sürecinde beklenen sosyal, duygusal ve motor becerilerinin dışında, olağan kalıpların dışına çıkan tekrarlayıcı veya alışılmadık hareket ve tutumları ifade eder. Bu davranışlar, genellikle Yaygın Gelişimsel Bozukluk spektrumuna ilişkin işaretler taşır ve erken fark edilip yönetilmediğinde çocuğun uyum süreçlerinde zorluklara yol açabilir. Rehber Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi’nde, atipik davranışları tespit etmek ve uygun müdahale planları oluşturmak için kapsamlı değerlendirmeler gerçekleştiriyoruz.

Atipik Davranış Türleri

1. Tekrarlayıcı Hareketler
   • El çırpma, sallanma veya öne geri eğilip kalkma gibi kendini uyaran ritüeller
   • Aynı cümleyi veya sözcükleri sürekli tekrarlama
2. Sosyal Uyum Zorlukları
   • Karşılıklı iletişimde göz teması kurmaktan kaçınma
   • Yaşıtlarıyla oyun kurmakta ve sürdürmekte güçlük
3. Duyusal Tepkiler
   • Hafif dokunuşta aşırı rahatsızlık veya yüksek sese karşı aşırı tepki
   • Tat, koku veya dokunma gibi duyulara karşı alışılmadık ilgi veya kesin kaçınma
4. Rutinlere Aşırı Bağlılık
   • Günlük program veya oyuncakların yerinin değişimine karşı güçlü tepki
   • Beklenmedik durumlarda panik veya öfke nöbetleri

Atipik Davranışın Nedenleri

Atipik davranışlar, altta yatan birçok faktöre bağlı ortaya çıkabilir:

• Nörogelişimsel Farklılıklar: Otizm spektrumu veya Disleksi gibi durumlar
• Duyusal İşleme Bozuklukları: Beynin duyusal bilgileri filtreleme ve yorumlama yeteneğinde aksaklık
• Psikososyal Etkenler: Aile içi stres, değişen ortamlara uyum güçlüğü
• Beyin Gelişimi: Bazı çocuklarda motor planlama ve duyusal bütünleme merkezlerindeki gecikmeler

Değerlendirme ve Tanı

1. Gelişim Ölçekleri: Çocuğun sosyal, bilişsel ve motor becerilerinin kapsamlı ölçümü
2. Duyusal Tarama: İşitme ve dokunma hassasiyetini belirlemek için İşitme Eğitimi ve duyusal bütünleme testleri
3. Dil ve İletişim Analizi: Dil Konuşma Terapisi uzmanlarımızla pragmatik dil kullanımı ve sosyal dil değerlendirilmeleri
4. Akademik ve Bilişsel Testler: Akademik Eğitim Desteği, Zihinsel Gelişim ve Özel Öğrenme Güçlüğü alanlarında ölçümler

Müdahale ve Terapi Yaklaşımları

• Davranışsal Müdahale: Pozitif pekiştirme ve yapılandırılmış rutinlerle tekrarlayıcı davranışların azaltılması
• Duyu Bütünleme Terapisi: Fizyoterapi ve ergoterapi iş birliğiyle duyusal filtreleme ve motor kontrol becerilerinin güçlendirilmesi
• Sosyal Beceri Eğitimleri: Grup çalışmalarıyla iletişim, paylaşma ve empati becerilerinin artırılması
• Aile Eğitimi: Evde uygulanabilecek stratejiler, güvenli oyun alanları ve günlük rutin planlaması

Atipik davranış göstergeleri ne kadar erken dönemde fark edilir ve uygun müdahale uygulanırsa, çocuğun hem sosyal hem de akademik adaptasyonu o kadar başarılı olur. Rehber Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi, uzman ekibiyle her adımda yanınızda olup çocuğunuzun potansiyelini en iyi şekilde ortaya çıkarmayı hedefler.